KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU 128. MADDE DEĞİŞİKLİĞİ
Madde 128 - Karayolunda trafiğe çıkarılacak araçlarda yüklü ve yüksüz olarak uyulacak boyutlar ve karayolu yapısına zarar vermeden güvenle seyredebilecek ağırlıklar şunlardır:
Araçların Boyutları ve Ağırlıkları
a) Azami genişlik: 2.55 metre
Frigorifik araçlarda yalnızca frigorifik yapı genişliği: 2.60 metre
b) Azami yükseklik: 4.00 metre
c) Azami uzunluklar:
- Otobüs dışındaki diğer motorlu araçlarda: 12.00 metre
- İki dingilli otobüslerde: 13.50 metre
- Yarı römorklu araçlarda: 16.50 metre
- Römorklu otobüslerde: 18.75 metreyi geçemez
- Römorklarda: 12.00 metre
- İkiden çok dingilli otobüslerde: 15.00 metre
- Mafsallı (körüklü) otobüslerde: 18.75 metre
- Römorklu araçlarda: 18.75 metre
d) Azami ağırlıklar:
1) Tek dingilde en çok:
- Tahriksiz tek dingilde: 10 ton
- Tahrikli tek dingilde: 11.5 ton
2) İki dingilli aks grubu ağırlığı en çok:
Motorlu araçlarda aks grubu ağırlığı:
- Dingiller arası mesafe 1 metreden az ise (1 m < d): 11.5 ton
- Dingiller arası mesafe 1 metre ile 1.3 metre arası ise (1 m ≤ d < 1.3 m): 16 ton
- Dingiller arası mesafe 1.3 metre ile 1.8 metre arasında ise (1.3 m ≤ d < 1.8 m): 18 ton
- Dingiller arası mesafe 1.3 metre ile 1.8 metre arası ise (TOY’deki şartlarla): 19 ton
Römork ve yarı römorklarda aks grubu ağırlığı en çok:
- Dingiller arası mesafe 1 metre az ise (d < 1 m): 11 ton
- Dingiller arası mesafe 1 metre ile 1.3 metre arası ise (1 m ≤ d < 1.3 m): 16 ton
- Dingiller arası mesafe 1.3 metre ile 1.8 metre arası ise (1.3 m ≤ d < 1.8 m): 18 ton
- Dingiller arası mesafe 1.8 metreden büyük ise (1.8 m ≤ d): 20 ton
Üç dingilli aks grubu ağırlığı en çok:
- Dingiller arası mesafe 1 metre veya daha az ise (d ≤ 1.3 m): 21 ton
- Dingiller arası mesafe 1.3 metre ile 1.4 metre arasında ise (1.3 m < d ≤ 1.4 m): 24 ton
3) Toplam ağırlıklar en çok:
- İki dingilli motorlu araçlarda ve römorklarda: 18 ton
- Üç dingilli motorlu araçlarda: 25 ton
- Üç dingilli motorlu araçlarda (TOY’deki şartlarla): 26 ton
- Üç dingilli yarı römorklu araçlar ile mafsallı otobüs: 28 ton
- Dört dingilli motorlu araçlarda: 32 ton
- Dört dingilli yarı römorklu araçlarda: 36 ton
- Dört dingilli yarı römorklu araçlarda, yarı römork dingil grubu ağırlığı 20 ton olan araçlar: 38 ton
- Beş veya daha çok dingilli yarı römorklu veya römorklu katarlarda: 40 ton
- Konteyner taşıyan yarı römorklu araçlarda (ISO Konteynerli 3-S2/3): 44 ton
Karayollarında yapılacak sabit veya seyyar ağırlık kontrolü esnasında, aracın azami yüklü ağırlığının en çok %5’i kadar tartı toleransı tanınır. Ancak, ocaklardan çıkarılan ve ocak sahasının içinde tartılamayan madenlerin, paketlenmemiş veya herhangi bir şekilde seçilecek stok sahalarına depolanması, zirai ürünlerin üretildiği arazi parçasından stoklama alanlarına yapılacak seri taşıma amaçlı depolamalar sırasında, her türlü karayolu üzerinde 1 kilometreye kadar yakın mesafeli taşımalarda, taşıtların hızı 60 km/s’i geçmemek kaydı ile aracın azami yüklü ağırlığını %15 oranında aşabilmeleri mümkündür. Araçların imal tarihine bakılmaksızın yukarıda belirtilen boyutlar ve ağırlıklar uygulanır.
3) Azami ağırlıkların tetkikinde, araçların imal ve monte edilmiş oldukları fabrikaca verilen orijinal teknik kapasite değerleri esas alınır. Bu maddede belirtilen istisnalar hariç, azami ağırlık sınırlarının üzerinde kapasiteye sahip araçlar için karayolu uygunluk belgesi verilemez ve bu gibi araçlar tescil edilemez.
4) Çekici araçlarda dingil kapasiteleri, azami dingil ağırlıklarından en çok %20 (dahil) daha fazla olabilir. Kurtarıcı, seyyar tamir ve bakım, beton karıştırma ve pompalama makine ve aksamlarının monte edilmiş olduğu araçlar ile benzeri özel amaçlı ve özel teçhizatlı araçlarda dingil kapasiteleri, azami dingil ağırlıklarından en çok %50 (dahil) daha fazla olabilir. Ancak, bu araçlar karayolunda seyrederken azami dingil ağırlıkları ile azami yüklü ağırlık değerleri aşılamaz. Bu araçların tescillerinden sonra yapılacak herhangi bir tadilat ile toleransa neden olan nitelikleri değiştirildiğinde, bu hüküm kapsamı dışında kalacağından daha önce verilmiş olan karayolu uygunluk belgesi geçersiz sayılır, tescil işlemi iptal edilerek ilgili diğer hükümler uygulanır. Bu hususlar verilecek karayolu uygunluk belgesine işlenir. Çekici araçlar için bu maddenin (j) bendi hükümleri saklıdır.
e) Yukarıdaki (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen ölçü ve ağırlıklara uygun olan araçlar, bu Yönetmelik ve ilgili yönetmeliklerle belirtilen diğer şartlara da uygun olması halinde, normal tescil işlemine tabi tutulur ve bu sınırlar dahilinde yüklü veya yüksüz olarak karayoluna çıkabilir. Ancak belediyelere ait troleybüslerin genişliği azami 2.65 metre olabilir ve normal tescil işlemine tabi tutularak bu sınırlar dahilinde yüklü veya yüksüz olarak karayoluna çıkarılabilir.
f) Özellikle tarım işlerinde kullanılmak için imal edilmiş araçlar ile yol bakım araçları, kurtarıcı araçlar ve itfaiye araçlarında azami genişlik 3.05 metre olabilir. Bu araçların 2.55 metreden fazla genişlikte olanlarına karayolu uygunluk belgesi verilemez ve trafik tescil kuruluşlarında tescil işlemine tabi tutulamaz. Bu araçların tescilleri ilgili kuruluşlarınca yapılır. Ancak tarım işlerinde kullanılmak üzere imal edilmiş ve genişliği 2.55 metre ile 3.05 metre arasında olan araçlar, günün kararmasından itibaren gün aydınlanıncaya kadar karayolunda trafiğe çıkarılamaz.
g) Karayolundan başka bir ulaşım imkânının olmadığı zorunlu ve istisnai hallerde, bölünemeyen özel yüklerin taşınması aşağıdaki şartlarla mümkündür. Yükü taşıyacak aracın seçiminde, bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bendi hükümlerine uygunluğunun sağlanması aranır. Bu imkânın bulunup bulunmadığı Karayolları Genel Müdürlüğünce takdir olunur. Bu imkân bulunmadığı takdirde, ağırlık veya boyutları bakımından bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinden en az birine uymayan bölünemeyen özel yüklerin taşınması, yol ve köprülerin durumu göz önünde bulundurularak, trafik güvenliğini tehlikeye düşürmemek ve gösterilecek güzergâh üzerinde istenecek gerekli güvenlik tedbirlerini almak kaydıyla mümkündür. Ancak bunun için Karayolları Genel Müdürlüğü’nden,
1) Karayollarında trafiğe çıkışın devamlı olarak yapılmasının gerekli görülmesi halinde, bu işe ayrılacak her bir araç, yarı römorklu araç veya katar için güzergâh ve taşıma sınırları ile süre belirtilerek süreli,
2) Karayollarında trafiğe çıkışın münferit olarak yapılması halinde, bu işe ayrılacak araç, yarı römorklu araç veya katar için güzergâh ve taşıma şartları ile taşıma zamanı belirtilerek, her çıkış için ayrı bir Özel Yük Taşıma İzin Belgesi alınması mecburidir.
h) Tescilli veya tescilsiz olup, bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinden en az birine uymayan araç, yarı römorklu araç, katar, iş makineleri ve benzerlerinin yüksüz olarak karayollarında trafiğe çıkışı için Karayolları Genel Müdürlüğünden, bu maddenin (g) bendinde belirtilen esaslara göre özel izin belgesi alınması mecburidir. Bu maddenin (e) ve (f) bentleri bu hükmün dışındadır.
i) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait araçlar için bu maddenin (g) ve (h) bentlerine göre Karayolları Genel Müdürlüğü'nden izin alınması gerekli değildir. Ancak bunlar hakkında aynı nitelikteki tedbirlerin askeri makamlarca alınması mecburidir.
j) Bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bendi hükümlerinden en az birine uymayan ancak bu maddenin (g) bendine göre özel yük taşıma izin belgesi alarak taşıma yapabilecek araç, yarı römork ve römorkların tescillerinden, bunların yüklü veya yüksüz olarak trafiğe her çıkışlarında Karayolları Genel Müdürlüğünden özel yük taşıma izin belgesi veya özel izin belgesi alınması mecburiyeti karayolu uygunluk belgesine ve trafik belgesine işlenir.
k) Özel izin belgesi veya özel yük taşıma izin belgesi ile trafiğe çıkacak araçlar üzerinde, izin belgelerinde gösterilen özel işaretlerin sürekli olarak bulundurulması ve özel şartların sağlanması mecburidir. Özel izin belgesi veya özel yük taşıma izin belgesi alınması gereken araçlar, izin alınmadan veya izin şartlarına uymadan karayoluna çıkarıldığında trafikten men edilir.
l) "Karayoluyla Uluslararası Eşya ve Yolcu Taşıma Esasları” hükümleri saklıdır.
m) Karayolu güzergâhları üzerinde kış hizmetleri amacı ile seyreden, yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruma ait araçlara, hizmetin gereği beraber veya ayrı ayrı çalıştırdıkları tuz serici, ön-yan kar bıçağı, kar rotatifi ve benzeri ataşmanlarla birlikte, saatte 60 km/s hızı geçmemek kaydıyla azami yüklü ağırlıklarının üzerinde yükleme yapılabilir.